Ο βιοκλιματικός σχεδιασμός και η οικολογική χρήση υλικών πόσο σημαντικό στοιχείο είναι στη φιλοσοφία σχεδιασμού σας;
Νομίζω ότι είναι αναγκαίο όλοι οι αρχιτέκτονες να δημιουργούν εμπεριέχοντας τις αρχές της οικολογίας. Εμείς προσπαθούμε, χωρίς να θεωρώ ότι είμαστε ειδικοί, να ενημερωνόμαστε για τις διεθνείς εξελίξεις σε οικολογικά θέματα και ζητήματα τεχνολογικής αιχμής που ζητούμενο έχουν τη μείωση των αναγκών κατανάλωσης ενέργειας και να προσπαθούμε να συμπεριλαμβάνουμε στο σχεδιασμό μας τα στοιχεία αυτά.
Urban stripes στο Κουκάκι. (2011 – 2012)
Συνεργάζεστε με αρχιτέκτονες από άλλες χώρες οι οποίοι έχουν ζήσει σ’ ένα τελείως διαφορετικό πολιτισμικό πλαίσιο από το ελληνικό. Τι διαφορές εντοπίζετε σε σχέση με τη νοοτροπία τους σε ζητήματα οικολογίας και όχι μόνο;
Δυστυχώς ή ευτυχώς, η αρχιτεκτονική παιδεία στις πιο πολλές χώρες δε διαφέρει και προφανώς οι άνθρωποι με τους οποίους επιλέγω να συνεργαστώ έχουν κάποια κοινά στοιχεία και ερεθίσματα με τα δικά μου. Παρόλα αυτά, η διαφορετικότητα στην κουλτούρα ήταν ένα από τα ζητούμενα αυτής της συνεργασίας. Οι απόψεις τους και τα βιώματά τους βοηθούν σε ένα πιο ανοιχτό γραφείο ιδεών και αντιλήψεων και πιστεύω ένας από τους τομείς της αρχιτεκτονικής που κινούμαστε συμπληρωματικά είναι ο τομέας της οικολογικής αρχιτεκτονικής σχεδιαστικής αναζήτησης.
Πώς βλέπετε την Αθήνα και άλλες μεγάλες πόλεις της Ελλάδας μετά τους Ολυμπιακούς αγώνες; Είστε αισιόδοξος για το μέλλον;
Δε νομίζω ότι υπάρχει περιθώριο αισιοδοξίας σήμερα. Θεωρώ ότι υπάρχει ένα κράτος και προφανώς και μια κοινωνία που δεν ενδιαφέρεται για ζητήματα αστικού σχεδιασμού. Κανείς δε δείχνει να ενδιαφέρεται πέρα από τον αυστηρά προσωπικό του χώρο και με αυτή τη λογική δεν υπάρχει τίποτα που να με κάνει αισιόδοξο. Μπορεί να συνεχιστεί η οικοδόμηση μερικών πρότυπων κατοικιών ή άλλων κτιρίων, αλλά στο σύνολο θα υπάρχει η ανυπαρξία σχεδιασμού για το πώς και το πού εξαπλώνεται η πόλη, τι συντελεστές δόμησης και κάλυψης θα έχουν οι νέες περιοχές και τι ύψη, τι πλάτη δρόμων, πόσο μεγάλα χρειάζονται να είναι τα πεζοδρόμια, κάθε πότε χρειάζονται πάρκα και πλατείες, σχολεία, κοινόχρηστοι χώροι, παιδικές χαρές, κλπ. Οι περιοχές εντάσσονται στο σχέδιο για ψηφοθηρικούς λόγους και ο σχεδιασμός ακόμα και των νέων περιοχών στηρίζονται στη χρησιμοποίηση του αυτοκινήτου. Υποδομές εκτός των δρόμων απουσιάζουν και σύντομα οι νέες περιοχές με καταστρατηγήσεις όλων των παραμέτρων δόμησης γίνονται ίδιες με τις παλιές. Τι γίνεται επίσης με το κέντρο της Αθήνας και των άλλων πόλεων, τι γίνεται με τη νέα μεγάλη πληθυσμιακή ομάδα των πόλεων, τους μετανάστες που έχουν διαφορετική κουλτούρα και τρόπο ζωής, με το αστικό πράσινο, τους πεζόδρομους, τις πλατείες; Υπάρχει μια γενική βουβαμάρα τόσο από τους αρχιτέκτονες όσο και από το επίσημο κράτος για όλα αυτά τα θέματα. Από την άλλη, υπάρχει ένας απαρχαιωμένος, δύσχρηστος και με πολλές ερμηνείες ΓΟΚ (Γενικός Οικοδομικός Κανονισμός), με παραθυράκια για παρανομίες που καταστρατηγούν την όποια καλή πρόθεση των εισηγητών του. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες ήταν ίσως μια ένδειξη του τι μπορούμε να κάνουμε σαν κοινωνία, πώς μπορούμε μαζί να μετατρέψουμε την Αθήνα σε μια πόλη βιώσιμη, ευχάριστη, ανοικτή. Δυστυχώς με την τελετή λήξης αυτό το αίσθημα απομακρύνθηκε και γίναμε πάλι μονάδες που σκεπτόμαστε πάλι πώς θα κλείσουμε τους ημιυπαίθριους, πώς θα καταστρατηγήσουμε την πρασιά, πώς θα κλέψουμε σε τετραγωνικά, πώς θα ορθώσουμε τους φράχτες μας και θα κλειστούμε στη μίζερη προστατευμένη ιδιωτικότητά μας. Λυπάμαι που είμαι τόσο απαισιόδοξος, αν και νέος σχετικά σε ηλικία. Υπάρχουν κάποιοι θύλακοι αισιοδοξίας, όπως η δενδροφύτευση από ομάδα πρωτοβουλίας κατοίκων των Εξαρχείων σε χώρο πάρκινγκ, οι μαζικές δενδροφυτεύσεις στους περιαστικούς χώρους πρασίνου της Αθήνας, οι ποδηλατοδρομίες στο κέντρο με παράλληλη πίεση για περισσότερους ποδηλατόδρομους. Υπάρχει μια κοινωνική ομάδα που ασφυκτιά με τις σημερινές συνθήκες και επιθυμεί τη βελτίωσή τους, χωρίς όμως νομίζω να αγγίζει θέματα αστικού σχεδιασμού που είναι απαραίτητα για τη βελτίωση της καθημερινότητάς μας.
