Οι Ενεργειακές Κοινότητες (Ε.ΚΟΙΝ.), όπως θεσπίστηκαν µε τον ν. 4513/2018, είναι αστικοί συνεταιρισµοί αποκλειστικού σκοπού, ήτοι, αφενός δεν µπορούν να έχουν κανένα άλλο αντικείµενο δραστηριότητας πέραν των όσων προβλέπονται ρητά στο άρθρο 4 του ως άνω νόµου και αφετέρου επ’ αυτών εφαρµόζονται επιπροσθέτως και όσες από τις διατάξεις του ν. 1667/1986 περί αστικών συνεταιρισµών δεν προσκρούουν στις ρυθµίσεις του ν. 4513/2018.

Ως εκ τούτου, βάσει του ως άνω νοµικού καθεστώτος που διέπει τις Ε.ΚΟΙΝ., ένας υφιστάµενος Αγροτικός Συνεταιρισµός (Α.Σ.) έχει τις εξής επιλογές, εάν αποφασίσει να αξιοποιήσει το καινούργιο αυτό «εργαλείο»:

(Να ιδρύσει ο ίδιος µία Ε.ΚΟΙΝ. από κοινού µε έτερους Α.Σ. ή µε ιδιωτικές εταιρείες (κάθε είδους) ή µε φυσικά πρόσωπα (µέλη του ή όχι). Σε αυτή την περίπτωση, τα ελάχιστα απαιτούµενα µέλη είναι πέντε (5).

Να κατευθύνει τα µέλη του να ιδρύσουν τα ίδια µία Ε.ΚΟΙΝ. Και σε αυτή την περίπτωση τα ελάχιστα απαιτούµενα µέλη είναι πέντε.

Να ιδρύσει ο ίδιος µία Ε.ΚΟΙΝ. από κοινού µε ΟΤΑ α’ ή β’ βαθµού (Δήµος-Περιφέρεια). Σε αυτή την περίπτωση, τα ελάχιστα απαιτούµενα µέλη είναι τρία, εκ των οποίων τα δύο θα πρέπει να είναι ΟΤΑ α’ ή β’ βαθµού.

Περαιτέρω, το αντικείµενο των Ε.ΚΟΙΝ. καλύπτει όλο σχεδόν το φάσµα των ενεργειακών δραστηριοτήτων, όπως (ενδεικτικά):

Παραγωγή, αποθήκευση, ιδιοκατανάλωση ή πώληση ηλεκτρικής ή θερµικής ή ψυκτικής ενέργειας από σταθµούς Α.Π.Ε. ή Σ.Η.Θ.Υ.Α. ή υβριδικούς σταθµούς.

Διαχείριση, όπως συλλογή, µεταφορά, επεξεργασία, αποθήκευση ή διάθεση, πρώτης ύλης για την παραγωγή ηλεκτρικής ή θερµικής ή ψυκτικής ενέργειας από βιοµάζα ή βιορευστά ή βιοαέριο ή µέσω ενεργειακής αξιοποίησης του βιοαποικοδοµήσιµου κλάσµατος αστικών αποβλήτων.

Προµήθεια για τα µέλη τους ενεργειακών προϊόντων, συσκευών και εγκαταστάσεων, ηλεκτροκίνητων οχηµάτων, υβριδικών ή µη, και εν γένει οχηµάτων που χρησιµοποιούν εναλλακτικά καύσιµα.

Διανοµή και προµήθεια ηλεκτρικής ενέργειας (και φυσικού αερίου).
Παροχή υπηρεσιών ενεργειακής αναβάθµισης κτηρίων κ.λπ.
Προσέλκυση κεφαλαίων, σύνταξη µελετών, διαχείριση ή συµµετοχή σε προγράµµατα χρηµατοδοτούµενα από εθνικούς πόρους ή πόρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά µε τους σκοπούς των Ε.ΚΟΙΝ.

Από τις άνω καταστατικές δραστηριότητες των Ε.ΚΟΙΝ. προκύπτει µε ευκρίνεια η χρησιµότητα του εν λόγω «εργαλείου» για τους ήδη υφιστάµενους Α.Σ., αλλά και για τους µεµονωµένους επαγγελµατίες αγρότες.

Επί παραδείγµατι

Αγρότες – ιδιοκτήτες ή χρήστες των κατοικιών ενός οικισµού ή µιας κοινότηταςµπορούν να δηµιουργήσουν µία Ε.ΚΟΙΝ. προκειµένου να εγκαταστήσουν ένα φωτοβολταϊκό σύστηµα σε ένα ακίνητο που µπορεί να βρίσκεται ακόµη και σε κάποια άλλη (γειτονική) περιοχή και να εφαρµόζουν εικονικό ενεργειακό συµψηφισµό της παραγόµενης ηλεκτρικής ενέργειας µε τις καταναλώσεις των κατοικιών τους. H ενδεικτική ισχύς του εν λόγω έργου ανέρχεται στα 50kW, ενώ ο ενδεικτικός προϋπολογισµός του ανέρχεται στα 60.000 ευρώ.

Το ίδιο ισχύει και σε µικρότερη κλίµακα, ακόµα και στο επίπεδο των συνενοίκων µιας πολυκατοικίας ή των κατοίκων µιας γειτονιάς, οι οποίοι (πέραν των άλλων) µπορούν να συµµετάσχουν σε πρόγραµµα ενεργειακής αναβάθµισης της πολυκατοικίας ή των κατοικιών τους. Ο ενδεικτικός προϋπολογισµός του έργου αυτού ανέρχεται στα 100.000 ευρώ µε ενδεικτική επιδότηση µέχρι και κατά 50%.

Εικονικό ενεργειακό συµψηφισµό της παραγόµενης ηλεκτρικής ενέργειας µπορούν, µε τον ίδιο ως άνω τρόπο, να εφαρµόσουν και οι επαγγελµατίες αγρότες – αγροτικές επιχειρήσεις για τις µονάδες παραγωγής τους, µε ενδεικτική ισχύ ύψους 500kW και ενδεικτικό προϋπολογισµό ύψους 500.000 ευρώ.

Οι Α.Σ. ή οι µεµονωµένοι αγρότες µιας περιοχής µαζί µε τον δήµο ή την τοπική Δ.Ε.Υ.Α., µπορούν να εγκαταστήσουν µία µονάδα παραγωγής θερµικής ενέργειας µε σύστηµα τηλεθέρµανσης για την κάλυψη των αναγκών τους ( ή των µελών τους) σε θέρµανση. Για την υλοποίηση του εν λόγω έργου µπορεί να αναζητηθεί χρηµατοδότηση από το ΕΣΠΑ ή τον αναπτυξιακό νόµο µε ενδεικτικό προϋπολογισµό ύψους 5.000.000 ευρώ.

Αγρότες, δασοκόµοι ή και επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον αγροτικό και δασικό τοµέα, µπορούν να ιδρύσουν µία Ε.ΚΟΙΝ. µε σκοπό τη δηµιουργία και διαχείριση εφοδιαστικής αλυσίδας βιοµάζας ή/και την εγκατάσταση και λειτουργία µιας µονάδας βιοµάζας παραγωγής ηλεκτρικής και θερµικής ενέργειας. Η εφοδιαστική αλυσίδα µπορεί να τροφοδοτεί τη µονάδα βιοµάζας και να προµηθεύει µε τα προϊόντα της (ξύλα, pellet κ.λπ.) τους κατοίκους της ευρύτερης περιοχής.

Αγρότες ή αγροτικές επιχειρήσεις µπορούν να εγκαταστήσουν µία µονάδα Συµπαραγωγής Ηλεκτρισµού Θερµότητας Υψηλής Απόδοσης (Σ.Η.Θ.Υ.Α.) σε περιοχή, από την οποία διέρχεται δίκτυο φυσικού αερίου. Η παραγόµενη ηλεκτρική ενέργεια θα εγχέεται στο Δίκτυο και η θερµική ενέργεια θα καλύπτει τις ανάγκες π.χ. ενός θερµοκηπίου, µε ενδεικτικό προϋπολογισµό του εν λόγω έργου ύψους 4.000.000 ευρώ.
Μπορούν ακόµα να εγκαταστήσουν ένα Μικρό Υδροηλεκτρικό Έργο στην περιοχή τους, µε ενδεικτικό προϋπολογισµό ύψους 2.000.000 ευρώ.

Κίνητρα και ελαφρύνσεις

Τα δε οικονοµικά και θεσµικά κίνητρα για την ίδρυση των Ε.ΚΟΙΝ. είναι σηµαντικά, µεταξύ των οποίων:

-Συµµετοχή σε προγράµµατα του αναπτυξιακού νόµου.
-Απαλλαγή από την υποχρέωση καταβολής του ετήσιου τέλους διατήρησης δικαιώµατος κατοχής άδειας παραγωγής.
-Μειωµένο ύψος κατά 50% των εγγυητικών επιστολών που απαιτούνται κατά την αδειοδότηση, καθώς και προτεραιότητα σε αυτήν.
-Μειωµένο ελάχιστο κεφάλαιο για χορήγηση άδειας προµήθειας ηλεκτρικής ενέργειας ύψους 60.000 ευρώ.
-Εφαρµογή του εικονικού ενεργειακού συµψηφισµού (Virtual Net Metering) για τα µέλη των Ε.ΚΟΙΝ.
-Eιδικοί όροι/προβλέψεις για τις Ε.ΚΟΙΝ. που είτε θα λειτουργούν ως φορείς εκµετάλλευσης υποδοµών φόρτισης ηλεκτροκίνητων οχηµάτων είτε θα αδειοδοτούν σταθµούς θερµικής ενέργειας για τηλεθέρµανση.

Παράλληλα, έχουν ήδη σχεδιαστεί από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και πρόκειται στο άµεσο µέλλον να γνωστοποιηθούν χρηµατοδοτικά εργαλεία µέσω ΕΣΠΑ για την κάλυψη των start-up costs, καθώς και για τη συγχρηµατοδότηση µέρους της συνολικής επένδυσης.

Κατά συνέπεια, όπως προκύπτει από τα ανωτέρω, οι Ενεργειακές Κοινότητες µπορούν να αποτελέσουν για τους ΑΣ, ως οργανωµένων φορέων της αγροτικής οικονοµίας, καθώς και για τους µεµονωµένους αγρότες, αφενός ένα πολύτιµο εργαλείο µείωσης των δαπανών για την κάλυψη των ενεργειακών τους αναγκών και αφετέρου µία εναλλακτική πηγή σηµαντικών εσόδων.

Οι ενεργειακές κοινότητες καλύπτουν όλο σχεδόν το φάσµα των ενεργειακών δραστηριοτήτων, όπως αποθήκευση ή διάθεση, πρώτης ύλης για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, παροχή υπηρεσιών ενεργειακής αναβάθµισης κτηρίων κ.λπ.

Πηγή: evros24.gr, ypaithros.gr