Το κείμενο αυτό διαμορφώθηκε από την Επιτροπή Διαβούλευσης & Προάσπισης του SBC GREECE και αναρτήθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου 2018 στον Δικτυακό Τόπο Διαβουλεύσεων του Υπουργείου Περιβάλλοντος & Ενέργειας, από το Συμβούλιο Αειφόρων Κτιρίων Ελλάδας (Sustainable Building Council Greece – SBC GREECE) με τη συμβολή του Πανελληνίου Συνδέσμου Εταιρειών Μόνωσης (ΠΣΕΜ) του Ελληνικού Ινστιτούτου Παθητικού Κτιρίου, του Πανελληνίου Συνδέσμου Διογκωμένης Πολυστερίνης ΠΑ.ΣΥ.ΔΙ.Π. και της ΠΟΕΒΥ.
Η παρούσα διαβούλευση και πρόταση Εθνικού Σχεδίου είναι μια σημαντικότατη ευκαιρία για αναβάθμιση του κτιριακού αποθέματος της Ελλάδας σε Κτίρια με Σχεδόν Μηδενική Κατανάλωση Ενέργειας, με στόχο την αειφορία των κτιρίων στην Ελλάδα αλλά και τη συμμόρφωση στους στόχους που έχουμε ως μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
ΟΡΙΣΜΟΙ – ανάγκη ξεκάθαρων ορισμών
Ορισμός της ενεργειακής κατανάλωσης και διαχωρισμός της σε σχέση με την ενεργειακή απαίτηση: Είναι απαραίτητο να καθοριστούν και να διαχωριστούν οι έννοιες της απαίτησης θέρμανσης ή ψύξης», «τελικής πρωτογενούς ενέργειας», της «καθαρής πρωτογενούς ενέργειας» σύμφωνα με την οδηγία L 208/49 (2.8.2016). Για να μην υπάρχουν παρανοήσεις, πρέπει να χρησιμοποιούνται αυτούσιοι μόνο οι όροι που θα καθοριστούν. Για το λόγο αυτό, όπου αναφέρονται τέτοια μεγέθη, όπως π.χ. στον πίνακα 3, θα πρέπει να καθοριστεί επακριβώς τι εννοείται για τις αναφερόμενες τιμές ενεργειακών καταναλώσεων. Χαρακτηρισμός νέου κτιρίου: Πρέπει να οριστεί σαφώς ποιο είναι το νέο κτίριο , τι γίνεται με όσα έχουν εκδοθεί οι άδειες δόμησης αλλά δεν έχουν ξεκινήσει οι εργασίες , ποιο το εύρος εργασιών ανακαίνισης ενός κτιρίου που θα μπορούσε να το εντάξει στις απαιτήσεις
3. ΚΤΙΡΙΑ ΜΕ ΣΧΕΔΟΝ ΜΗΔΕΝΙΚΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ (ΚΣΜΚΕ)
Θεωρούμε ότι οι προτεινόμενες τιμές κατανάλωσης ενέργειας για να οριστεί κτίριο ως ΚΣΜΚΕ απέχουν από τις συστάσεις της ΕΕ που αναφέρονται στο κείμενο, αλλά και πολύ περισσότερο και από τις προτεινόμενες τιμές από τα άλλα κράτη-μέλη που έχουν προχωρήσει και σε καθορισμό ενδιάμεσων στόχων, αλλά και τώρα, σε τελικό στόχο για το 2020.
Εισηγούμαστε:
(1) Κατ’ ελάχιστον την πιστή τήρηση των Συστάσεων της ΕΕ έστω και στα μέγιστα επιτρεπτά για τον ορισμό των ΝΖΕΒ κτιρίων, ενώ
(2) Επιθυμητό είναι να ορίσουμε τα ΚΣΜΚΕ στο καλύτερο, ενεργειακά επίπεδο που έχουμε στον ΚΕΝΑΚ, στο Α+, σύμφωνα με την πρακτική άλλων χωρών, χωρίς να διαχωρίσουμε παλαιά από νέα κτίρια, διαχωρίζοντας τα κτίρια κατοικιών από κτίρια γραφείων σύμφωνα με τον Πίνακα 3.
(2) Επιπλέον η Πολιτεία θα πρέπει να προχωρήσει άμεσα στην ριζική αναθεώρηση λογισμικού του του ΚΕΝΑΚ, (πιθανώς και την μετατροπή του σε ένα ανοιχτό λογισμικό), ώστε να διορθωθούν τα δομικά του λάθη και να γίνει πιο προσιτός και κατανοητός στο μηχανικό και να εκλείψουν φαινόμενα αναξιόπιστων υπολογισμών (που εμφανίζονται ιδιαίτερα σε επίπεδο ενεργειακής κλάσης Α και Α+).
Σημειώνουμε, για το (1), με βάση τις συστάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής 2016/1318 και προτείνουμε ανά Ζώνη:
– Γραφεία: 20-30 kWh/(m2.έτος) (Α=8, Β=10, Γ= 12, Δ=15) καθαρή πρωτογενής ενέργεια και 50 kWh/(m2.έτος) επιτόπια ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές για την κάλυψη της τυπικής χρήσης πρωτογενούς ενέργειας ύψους 70-80 kWh/(m2.έτος),
– Κατοικίες: 0-15 kWh/(m2.έτος) (Α=8, Β=10, Γ= 12, Δ=15) καθαρή πρωτογενής ενέργεια και 50 kWh/(m2.έτος) επιτόπια ενέργεια. Επιπλέον θα ήταν επιθυμητό να ορίσουμε ότι η απαίτηση θέρμανσης σε επιτόπια ενέργεια δεν πρέπει να ξεπερνάει τις 15 Kwh/m2έτος, το ίδιο η ψύξη και το ΖΝΧ. Με αυτήν την παράμετρο εξασφαλίζεται ο περιορισμός της πρωτογενούς κατανάλωσης σε πραγματικά χαμηλά επίπεδα και εξαλείφονται φαινόμενα υπερβολικών αποδόσεων συστημάτων ή υπερβολικές απαιτήσεις αυτοματισμών. Επειδή σε αυτές τις συστάσεις δεν αναφέρονται, ούτε προτείνονται διαφορετικές τιμές για υφιστάμενα γραφεία ή κατοικίες, αν όμως αυτό κρίνεται απολύτως απαραίτητο, θα προτείναμε ως μεταβατική λύση, με στόχο σε 5 έτη να καταργηθεί η διάκριση νέων και υφιστάμενων κτιρίων ανά Ζώνη:
– Υφιστάμενα Γραφεία: 30-40 kWh/(m2.έτος) (Α=30, Β=35, Γ= 40, Δ=40) καθαρή πρωτογενής ενέργεια και 50 kWh/(m2.έτος) επιτόπια ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές για την κάλυψη της τυπικής χρήσης πρωτογενούς ενέργειας ύψους 80-90 kWh/(m2.έτος),
– Υφιστάμενες μονοκατοικίες: 20-30 kWh/(m2.έτος) (Α=20, Β=23, Γ= 26, Δ=30) καθαρή πρωτογενής ενέργεια και 40 kWh/(m2.έτος) επιτόπια ενέργεια.
4.1 ΚΑΝΟΝΙΣΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ
Το Άρθρο 25 του ΝΟΚ και ειδικά η μνεία για «αύξηση του συντελεστή δόμησης 10% σε κτίρια με ιδιαίτερα υψηλό βαθμό ενεργειακής και περιβαλλοντικής απόδοσης» δεν μπορεί να εφαρμοσθεί, όπως έχει εισαχθεί στο NOK, για διάφορους τεχνικούς λόγους.
Ένας από τους λόγους αυτούς είναι ότι η πλειονότητα των διεθνών περιβαλλοντικών πιστοποιήσεων (πλην της BREEAM) απονέμονται μετά την περάτωση της κατασκευής. Τι θα γίνει λοιπόν εάν μετά την περάτωση της κατασκευής τελικά το κτίριο δεν πιστοποιηθεί τουλάχιστόν με τον βαθμό που αναφέρει το εν λόγω Άρθρο 25? Θα κηρυχθεί αυθαίρετο λόγω υπέρβασης δόμησης ή θα κατεδαφισθεί ο πριμοδοτούμενος Συντελεστής Δόμησης;
Μία προτεινόμενη προσέγγιση (συνεπής και με την αειφορία) θα ήταν αντί για την πριμοδότηση Συντελεστή Δόμησης να εφαρμόζονται φορολογικές ελαφρύνσεις (π.χ. μείωση ΕΝΦΙΑ) και επιδότηση αειφόρων τεχνολογιών στο κτίριο οι οποίες μπορούν να ελεγχθούν στην περάτωση του κτιρίου και αναλόγως να αποδοθούν ή όχι, αποφεύγοντας μη αναστρέψιμες καταστάσεις.
Εναλλακτικά, μπορεί να καθοριστεί στο παρόν σχέδιο ότι ο ιδιαίτερα υψηλός βαθμός ενεργειακής και περιβαλλοντικής απόδοσης προκύπτει από τον κατά ΚΕΝΑΚ υπολογισμό σε κάτω από 10 kWh/τ.μ./έτος. Λόγω των υψηλών απαιτήσεων των έργων για επίτευξη Κτιρίων με Σχεδόν Μηδενική Κατανάλωση Ενέργειας, θα πρέπει να προβλεφθεί ότι θα χρησιμοποιείται προσωπικό πιστοποιημένο κατά ΕΣΥΔ (ή και άλλα διεθνώς αναγνωρισμένα πρότυπα πιστοποίησης) , εξασφαλίζοντας έτσι την ποιότητα των εργασιών.
Θα πρέπει να αναφερθεί επίσης ότι θα γίνει εξέταση για βελτιώσεις των Εθνικών Τεχνικών Προδιαγραφών, ώστε να είναι ενσωματωμένα στο σχεδιασμό των κτιρίων χαρακτηριστικά που επιτρέπουν τη δόμηση Κτιρίων Σχεδόν Μηδενικής Κατανάλωσης Ενέργειας (ΚΣΜΚΕ). Είναι αναγκαία η αλλαγή στις Εθνικές Τεχνικές Προδιαγραφές, σε θέματα όπως ο υπολογισμός και αντιμετώπιση θερμογεφυρών, η τοποθέτηση κουφωμάτων και υαλοπινάκων, ο μη επιθυμητός αερισμός του κτιρίου και η χρήση ελεγχόμενου αερισμού σε κτίρια κατοικίας, ώστε ο ορθός σχεδιασμός των κτιρίων να κάνει οικονομικότερη και πιο εύκολη και αποδοτική την δόμηση με προδιαγραφές ΚΣΜΚΕ.
Επιπρόσθετα, να γίνει καθορισμός και χρήση φορολογικών κινήτρων για την ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων του ιδιωτικού τομέα. Ένας ακόμη πολύ σημαντικός λόγος για την εφαρμογή οικονομικών και φορολογικών κινήτρων είναι ο αποτελεσματικός περιορισμός της φοροδιαφυγής στον κατασκευαστικό τομέα.
4.2 ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ
Σε ότι αφορά τα χρηματοδοτικά προγράμματα, αυτά πρέπει να είναι πιο συγκεκριμένα και να προβλέπουν συγκεκριμένους πόρους ανά κατηγορία κτιρίων σε ετήσια βάση, όπως άλλωστε προβλέπεται από τις Ευρωπαϊκές Λ. Ιωνίας 155 & Κ. Λαχανά 80, 10445 Αθήνα τηλ. 2108325356 | email:contact@sbcgreece.org | www.sbcgreece.org Οδηγίες 27/21012 και 31/2010 όπως αναθεωρήθηκαν πρόσφατα.
Θα πρέπει επίσης να μπει στόχος για το ποσοστό των υπαρχόντων κτιρίων που θα αναβαθμίζονται τόσο για τα δημόσια όπως καθορίζεται στην 27/2012, όσο και για τα ιδιωτικά, ο οποίος θα συμπεριλαμβάνεται στα προγράμματα ενεργειακής αναβάθμισης κτιρίων σε ΚΣΜΚΕ, που πρόκειται να προκηρυχθούν.
Συγκεκριμένα για τα κτίρια του δημόσιου τομέα, να δοθεί χωριστός στόχος για ετήσια αναβάθμιση, και να μπει σαν συγκεκριμένο μέρος του προγράμματος για τις δημόσιες επενδύσεις, επειδή η υποχρέωση βάση της 27/2012 ισχύει από το 2014 και συνεπώς θα πρέπει να καλυφθεί χρονικό κενό 5ετίας.
Να καταγραφεί ρητά ότι θα συνεχιστεί το πρόγραμμα εξοικονομώ κατ’ οίκον με πρόβλεψη χρηματοδότησης για τα επόμενα χρόνια. Να αξιοποιηθεί ο θεσμός των ενεργειακών κοινοτήτων σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης και να αντιμετωπισθεί με αυτόν τον τρόπο και η ενεργειακή φτώχια.
