Μέτρηση - κατανομή δαπανών & συστήματα εξοικονόμησης ενέργειας

Η αλματώδης ανάπτυξη της τεχνολογίας τα τελευταία χρόνια έχει βελτιώσει σαφώς το βιοτικό επίπεδό μας αλλά ταυτόχρονα έχει δημιουργήσει σοβαρότατες επιπτώσεις στο περιβάλλον που ζούμε. Οι επιπτώσεις στο περιβάλλον έχουν δύο κατά κύριο λόγο διαστάσεις.

Η μία διάσταση αφορά την απελευθέρωση ρύπων και κατάλοιπων τόσο στην επιφάνεια της γης (ξηρά, θάλασσα, υδροφόρος ορίζοντας) όσο και στην ατμόσφαιρα από κυρίως υποπροϊόντα καύσης. Η άλλη διάσταση είναι η κατασπατάληση των λιγοστών φυσικών πόρων (στερεά, υγρά και αέρια καύσιμα) που μας δίνουν τη συντριπτική πλειοψηφία της καταναλισκόμενης απαραίτητης ενέργειας σήμερα.

Ο υπερπληθυσμός και η βελτίωση της ποιότητας ζωής απαιτεί δυστυχώς όλο και περισσότερη ενέργεια. Άρα, αφενός πρέπει να μειώσουμε την απαιτούμενη ενέργεια, αφετέρου πρέπει να στραφούμε στην εκμετάλλευση εναλλακτικών πράσινων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ηλιακή, αιολική, γεωθερμία κ.λπ.).

Τα τελευταία χρόνια γίνονται, ευτυχώς, μεγάλες και συντονισμένες προσπάθειες τόσο σε παγκόσμιο όσο και σε πανευρωπαϊκό επίπεδο (πρωτόκολλο Κιότο, ευρωπαϊκή νομοθεσία για εξοικονόμηση ενέργειας και μείωση ρύπων) χρησιμοποιώντας υπάρχουσες ή επιδοτώντας έρευνες για νέες τεχνολογικές λύσεις ούτως ώστε να ελαχιστοποιηθεί η καταστροφή του ζωτικού μας χώρου. Μεγάλο κομμάτι της προσπάθειας αυτής αφορά συστήματα εξοικονόμησης ενέργειας σε όλα τα επίπεδα (παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, βιομηχανία, θέρμανση – κλιματισμός – αερισμός, φωτισμός κτιρίων κ.λπ.).

Συστήματα εξοικονόμησης ενέργειας στη θέρμανση & συστήματα μέτρησης – κατανομής δαπανών

Συστήματα παραγωγής θέρμανσης ή ψύξης

Η θερμική ενέργεια που χρησιμοποιούμε στα κτίριά μας παράγεται με διάφορους τρόπους. Οι παραδοσιακοί τρόποι στη θέρμανση (καύση στερεών, υγρών και αερίων καυσίμων) επικρατούν στη συντριπτική πλειοψηφία των κτιρίων σήμερα και συμβάλλουν, όπως προαναφέραμε, δραστικά και άμεσα στην καταστροφή του περιβάλλοντος.

Η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας για θέρμανση και ψύξη έχει περίπου τις ίδιες συνέπειες αφού για την παραγωγή της σήμερα χρησιμοποιούνται κυρίως καύσιμα (στερεά, υγρά και αέρια). Ένα μικρότερο ποσοστό φυσικά καλύπτεται από πυρηνικά καύσιμα τα οποία έχουν πάντα τον σοβαρότατο κίνδυνο διαρροής ραδιενέργειας σε περίπτωση ατυχήματος. Και τέλος, κάποιες νέες τεχνολογίες αρχίζουν να κερδίζουν έδαφος με την εκμετάλλευση της θερμικής ενέργειας του ήλιου, τη γεωθερμία και τις αντλίες θερμότητας από τον αέρα, όπως και με την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ήλιο, άνεμο, θαλάσσια κύματα κ.λπ. Σε περιπτώσεις δε που δεν επαρκούν ή είναι ακριβές οι “πράσινες ενεργειακές γεννήτριες” ηλεκτρικής ή θερμικής ενέργειας, ειδικοί ελεγκτές διαχειρίζονται έξυπνα συνδυασμό αυτών με τις “παραδοσιακές” καύσεις.

Συστήματα ελέγχου & εξοικονόμησης της καταναλισκόμενης ενέργειας.

Σκοπός της ύπαρξης και συνεχούς εξέλιξης των συστημάτων αυτών είναι να αυξάνουν τα επίπεδα άνεσης στα κτίρια μας ελαχιστοποιώντας όμως την κατανάλωση της πολύτιμης και με όποιο τρόπο καταναλισκόμενης ενέργειας. Σημαντικότατη επίσης είναι και η συμβολή των “παθητικών” μέσων εξοικονόμησης θερμικής ή ψυκτικής ενέργειας (μονωτικά υλικά, σκίαστρα, βιοκλιματικός σχεδιασμός κ.λπ.).

Ο όρος “Συστήματα Ελέγχου & Εξοικονόμησης ενέργειας” περιλαμβάνει όλα τα συστήματα που:

Δημιουργούν και αυτόματα διατηρούν κατάλληλες κλιματικές συνθήκες άνεσης.
Φροντίζουν ταυτόχρονα να λειτουργούν τα συστήματα θέρμανσης – ψύξης με τη λιγότερη δυνατή καταναλισκόμενη ενέργεια.
Επιτρέπουν τη βέλτιστη χρήση και απευθείας εκμετάλλευση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (π.χ θερμική ή και ψυκτική από τον ήλιο ή τη γη).

A. Προηγμένοι θερμοστάτες χώρου

B. Διαφορικοί ηλιακών

Γ. Ελεγκτές αντιστάθμισης θερμοκρασίας περιβάλλοντος

Τέτοια συστήματα αυτοματισμού μπορεί να είναι:

A. Προηγμένοι θερμοστάτες χώρου
B. Διαφορικοί ηλιακών
Γ. Ελεγκτές αντιστάθμισης θερμοκρασίας περιβάλλοντος με διαχείριση πολλαπλών πηγών ενέργειας (και ηλιακής) και έλεγχο της παραγωγής του ζεστού νερού χρήσης.
Δ. Σύγχρονοι ελεγκτές για έλεγχο θέρμανσης – ψύξης – δροσισμού ενός χώρου, που συνυπολογίζουν με τα κατάλληλα αισθητήρια εκτός από την εξωτερική και την εσωτερική θερμοκρασία και άλλους σημαντικούς παράγοντες, όπως η υγρασία ή η ποιότητα του αέρα.

Συστήματα μέτρησης θερμικής – ψυκτικής ενέργειας και κατανομής δαπανών

Σήμερα με την υπάρχουσα προσφερόμενη σχετική τεχνολογία δεν υπάρχει καμία δικαιολογία για να μη χρησιμοποιούμε συστήματα ελέγχου και εξοικονόμησης ενέργειας σε όλα τα κτίρια, ιδιωτικά και μη. Παρόλα αυτά κανένα σύστημα δεν μπορεί να είναι αποδοτικό εάν ο τελικός χρήστης δεν μπορεί να ελέγχει την κατανάλωση του και κατά συνέπεια να πληρώνει σύμφωνα με την πραγματική του κατανάλωση. Στον όρο “συστήματα μέτρησης” συμπεριλαμβάνουμε τα όργανα και τις διατάξεις που απαιτούνται για να μετράμε την πραγματική κατανάλωση κάθε χώρου, να συγκεντρώνουμε τις μετρήσεις (τοπικά ή από απόσταση) και να κάνουμε δίκαιη κατανομή του συνολικού κόστους. Αφορούν κυρίως κτίρια κατοικιών ή επαγγελματικών χώρων με πάνω από έναν ιδιοκτήτες – χρήστες, όπου η θερμική ή η ψυκτική ενέργεια παράγεται κεντρικά.

Τα συστήματα μέτρησης δίνουν κίνητρο στους χρήστες να καταναλώνουν όση ενέργεια χρειάζονται και μπορούν να πληρώσουν, και έτσι κατά συνέπεια μειώνονται και η συνολικές καταναλώσεις του κτιρίου. Στην αντίθετη περίπτωση, που οι χρήστες πληρώνουν ανεξάρτητα από την πραγματική κατανάλωσή τους, είτε σύμφωνα με το εμβαδόν της ιδιοκτησίας τους (παλαιά δισωλήνια) είτε σύμφωνα με το χρόνο που χρειάζονται θέρμανση (μονοσωλήνια συστήματα) δεν έχουν κανένα λόγο να προβαίνουν σε λήψη μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας (π.χ. τοποθέτηση θερμοστατικών κεφαλών).

Σχήμα 1. Δισωλήνια συστήματα

Σχήμα 2. Μονοσωλήνια συστήματα

Στα δισωλήνια συστήματα (σχήμα 1) για παράδειγμα όλα τα σώματα του κτιρίου παραμένουν ανοικτά ανεξάρτητα από την παρουσία η την απουσία των ενοίκων και βλέπουμε πολύ συχνά χρήστες που λόγω υπερθέρμανσης ανοίγουν τα παράθυρα όταν η λειτουργεί η θέρμανση. Στα κτίρια αυτά η χρήση θερμοστατικών κεφαλών δίνει δυνατότητα αυτονομίας (επιλογή ζήτησης και επιπέδου θερμοκρασίας) όχι μόνο ανά διαμέρισμα αλλά και ανά δωμάτιο.

Στα μονοσωλήνια συστήματα (σχήμα 2) με ωρομέτρηση, οι χρήστες δεν μειώνουν τις καταναλώσεις τους (με θερμοστατικές κεφαλές) σε δωμάτια που δεν χρησιμοποιούν διότι θα πληρώνουν (σε ώρες) το ίδιο ή και περισσότερο.