Αργή και άμεσα συνδεδεμένη με την παροχή ισχυρών οικονομικών κινήτρων θα είναι η ανάπτυξη της ηλεκτροκίνησης στην Ελλάδα, παρά τις πρόσφατες εξαγγελίες του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γιώργου Σταθάκη για σταδιακή απαγόρευση της κίνησης ντιζελοκίνητων οχημάτων στα αστικά κέντρα, οι οποίες καλλιεργούν προσδοκίες για πεδίον δόξης λαμπρόν στα ηλεκτρικά οχήματα.
Ο δρόμος, όμως, προβλέπεται πολύ μακρύς, ενώ είναι πολύ πρώιμο να μιλήσει κανείς για απόσυρση των συμβατικών καυσίμων έστω και σε βάθος χρόνου, όταν το κόστος ενός φθηνού ηλεκτροκίνητου οχήματος είναι σήμερα της τάξης των 20.000 ευρώ για χρήση αυστηρά μέσα στην πόλη. Μάλιστα η ηλεκτροκίνηση για να αποκτήσει αξία θα πρέπει να διεισδύσει σε όλη την αλυσίδα οδικών μεταφορών, όπως είναι οι εταιρείες leasing και μίσθωσης οχημάτων, τα ταξί και τα ΜΜΜ, που αποτελούν το πιο γηρασμένο και συγχρόνως ρυπογόνο κομμάτι. Οι εν λόγω τομείς, μάλιστα, αν δεν βρεθούν τα κατάλληλα χρηματοδοτικά εργαλεία θα συνεχίσουν να βλέπουν με τα κιάλια την ηλεκτροκίνηση.
Υπολογίζεται ότι σήμερα στην Ελλάδα ο ηλεκτροκίνητος στόλος είναι κάτω από 1.000 αυτοκίνητα, την ίδια ώρα που στην υπόλοιπη Ευρώπη η ηλεκτροκίνηση πατάει… γκάζι και οι αυτοκινητοβιομηχανίες ανακοινώνουν η μία μετά την άλλη ότι από το 2020 θα ξεκινήσουν αυτόνομη γραμμή παραγωγής ηλεκτρικών οχημάτων (μέχρι σήμερα προσθέτουν τα χαρακτηριστικά των ηλεκτροκίνητων σε συμβατικές πλατφόρμες οχημάτων). Η Volkswagen μάλιστα έχει ανακοινώσει ότι έως το 2025 το 50% των αυτοκινήτων της θα είναι ηλεκτρικά.
Πέρυσι στη χώρα μας ταξινομήθηκαν 32 αμιγώς ηλεκτρικά και 76 ηλεκτρικά υβριδικά (δηλαδή οχήματα που λειτουργούν με κινητήρα εσωτερικής καύσης αλλά και ρεύμα). Συνολικά από το 2013 έχουν ταξινομηθεί 468 ηλεκτρικά αυτοκίνητα (182 αμιγώς ηλεκτρικά και 286 υβριδικά).
Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του Ινστιτούτου Ενέργειας Νοτιοανατολικής Ευρώπης (ΙΕΝΕ) για τις προοπτικές των ηλεκτρικών οχημάτων, το 2017 η αγορά κινήθηκε ελάχιστα προς τα πάνω, καθώς το μερίδιο αγοράς αυξήθηκε από 0,06% σε 0,19%! Ωστόσο παραμένει εξαιρετικά χαμηλά σε σχέση με ό,τι συμβαίνει στην υπόλοιπη Ευρώπη. Η πιο σημαντική τάση είναι η στροφή των καταναλωτών προς τα υβριδικά οχήματα με ηλεκτρική ενέργεια, τα οποία αντιπροσώπευαν το 80,1% των συνολικών πωλήσεων. Αυτή η στροφή αποδίδεται στα νέα μοντέλα που εισήχθησαν στην ελληνική αγορά, το 2017, κυρίως από τις BMW και Volkswagen, παρέχοντας τη δυνατότητα για 20-50 χλμ. ηλεκτρικής οδήγησης.
Η μελέτη αναφέρει ότι η ηλεκτροκίνηση βρίσκεται σε πρώιμο στάδιο ανάπτυξης στην Ελλάδα, κυρίως λόγω της έλλειψης υποδομών και εκπαίδευσης σχετικά με τα πλεονεκτήματα αυτού του τύπου οχημάτων. Οσον αφορά την έλλειψη σημείων φόρτισης, η διεθνής εμπειρία έχει δείξει ότι το 85% των χρηστών ηλεκτρικών αυτοκινήτων τα φορτίζει στη δική του κατοικία, ενώ άλλοι τα φορτίζουν στον χώρο εργασίας και κάποιοι ακόμα λιγότεροι σε δημόσιους χώρους.
Η κατάσταση στην Ευρώπη και τα 50 σημεία φόρτισης στην Ελλάδα
Σήμερα στην Ευρώπη ο αριθμός των ηλεκτροκίνητων οχημάτων ξεπερνά το 1 εκατομμύριο με την παροχή σημαντικών κινήτρων στην αγορά. Για παράδειγμα, η Γερμανία επιδοτεί με 2.000 ευρώ τα ηλεκτροκίνητα αυτοκίνητα, στη Νορβηγία, που έχει πουλήσει πάνω από 36.000 οχήματα, αυτά απαλλάσσονται από φόρους και διόδια, στη Γαλλία η επιδότηση για την αγορά ηλεκτροκίνητων είναι 6.000 ευρώ για οχήματα που εκπέμπουν μέχρι 20 γραμμάρια διοξείδιο του άνθρακα ανά χιλιόμετρο και 1.000 ευρώ για όσα εκπέμπουν από 21 έως 60 γραμμάρια ανά χιλιόμετρο. Ακόμη και στην Ισπανία πουλήθηκαν το α’ εξάμηνο του 2018 τα διπλάσια ηλεκτρικά οχήματα (περί τις 6.000) σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο. Αντίστοιχα, στη Μεγάλη Βρετανία η ηλεκτροκίνηση αποτελεί κορυφαία κυβερνητική πολιτική με στόχο μέχρι το 2030 το 50% του μείγματος των οχημάτων της να είναι ηλεκτροκίνητα, συμβάλλοντας καθοριστικά στους στόχους της Ε.Ε. για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Είναι, δε, χαρακτηριστικό ότι στις χώρες αυτές λειτουργούν συνολικά πάνω από 50.000 σημεία φόρτισης, ενώ στην Ελλάδα οι δημόσια προσβάσιμοι σταθμοί φόρτισης δεν ξεπερνούν τους 50.
Η χώρα μας μαζί με την Πορτογαλία είναι μεταξύ εκείνων που δεν συμμετέχουν στην ένωση των ομίλων Volkswagen, Daimler, BMW και Ford, που σχεδιάζουν να κατασκευάσουν το δικό τους δίκτυο 400 υπερσύγχρονων σταθμών επαναφόρτισης σε ευρωπαϊκούς αυτοκινητοδρόμους μέσω μιας κοινής επιχείρησης IONITY.
Ας δούμε όμως ποιος είναι αυτός ο σχεδιασμός. Για παράδειγμα, στα πρατήρια της Shell και της Avin του ομίλου της Motor Oil έχει ξεκινήσει το τελευταίο διάστημα η τοποθέτηση φορτιστών έχοντας ως βάση τα σημεία των αυτοκινητόδρομων. Η Avin έχει προχωρήσει σε πιλοτική τοποθέτηση ταχυφορτιστών (φορτίζουν σε 20 λεπτά) σε 4 πρατήρια Σταθμών Εξυπηρέτησης Αυτοκινητιστών (ΣΕΑ) στην Ιόνια Οδό, στις περιοχές Ευηνοχώρι Μεσολογγίου και Επισκοπικό Ιωαννίνων. Τα πρατήρια αυτά υπολογίζεται να είναι έτοιμα τον προσεχή Φεβρουάριο. Σε ό,τι αφορά τη Shell, υπάρχει εγκατεστημένος ένας ταχυφορτιστής σε πρατήριο ΣΕΑ στη Φιλιππιάδα πριν τα Ιωάννινα και ένας σε πρατήριο στην Αμαλιάδα. Στελέχη του κλάδου αναφέρουν ότι η εγκατάσταση φορτιστών σε πρατήρια έχει μεγάλο κόστος και ότι δεν υπάρχει συγκεκριμένο πλάνο ανάπτυξης, καθώς δεν υπάρχει ακόμα ξεκάθαρο νομικό πλαίσιο μέσα από το οποίο τα πρατήρια μπορούν να πωλούν ρεύμα. Από την πλευρά της, η ΕΚΟ του ομίλου των ΕΛ.ΠΕ. έχει εγκαταστήσει δύο ταχυφορτιστές σε δικά της πρατήρια στην εθνική οδό στον Ψαθόπυργο Αχαΐας και συμβατικούς φορτιστές σε Μαρούσι, Γλυφάδα και Κηφισιά. Στόχος είναι η ανάπτυξη ενός δικτύου 10 ταχυφορτιστών αλλά και απλών φορτιστών προκειμένου να καλυφθεί το εθνικό οδικό δίκτυο.
Φιλόδοξα σχέδια, χωρίς όμως ουσιαστικά βήματα παρέμβασης έχει και η ΔΕΗ μέσω της θυγατρικής της στον τομέα της διανομής ηλεκτρικής ενέργειας. Ο Διαχειριστής Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας πρόκειται να εγκαταστήσει 100-150 δημόσιους σταθμούς φόρτισης στα ελληνικά νησιά και επιπλέον 1.000-1.200 στην ηπειρωτική Ελλάδα.
Η σχετική μελέτη χωροθέτησης των υποσταθμών ολοκληρώνεται αυτό το διάστημα, με σκοπό να καλύπτεται η αναγκαία φόρτιση για τη μετάβαση σε όλη τη χώρα, λαμβάνοντας υπόψη τη μέγιστη διαδρομή που μπορούν να καλύψουν σήμερα οι μπαταρίες των αυτοκινήτων (περίπου 100 χλμ.). Οι δημόσιοι σταθμοί φόρτισης περιλαμβάνουν, πέραν των σταθμών φόρτισης των 1-2 ωρών, και κάποιους ταχείας φόρτισης 20-30 λεπτών σε αυτοκινητόδρομους, πόλεις, λιμάνια, αεροδρόμια, συνοριακούς σταθμούς κ.ά.
Η διείσδυση της ηλεκτροκίνησης και των βιοκαυσίμων στον τομέα των μεταφορών αναμένεται να φτάσει το 11% έως το 2030, από 2% που ήταν το 2016. Το ίδιο διάστημα η ηλεκτροκίνηση για το σύνολο των οχημάτων που θα κυκλοφορούν στους ελληνικούς δρόμους προβλέπεται να αντιπροσωπεύει το 10% των επιβατικών, σύμφωνα με τον εθνικό ενεργειακό σχεδιασμό που δόθηκε σε διαβούλευση από το ΥΠΕΝ τις προηγούμενες μέρες.
Της Μαριάννας Τζάννε από το newmoney.gr