Δεν χρειάζεται να είναι κανείς επιστήμονας για να αντιλαμβάνεται ότι η παρουσία δέντρων στις αστικές περιοχές ανακουφίζουν όσο το επιτρέπει φυσικά ο αριθμός και τα ποσοστά συγκέντρωσης τους κατοίκους των πόλεων από τις αυξημένες θερμοκρασίες ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες. Όμως μια νέα μελέτη ποσοτικοποιεί αυτή την ωφέλεια αναφέροντας μάλιστα ότι τα δέντρα μπορούν να μειώσουν αξιοσημείωτα τα ποσοστά των θανάτων που οφείλονται στους καύσωνες.

Η μελέτη αναφέρει ότι η δενδροφύτευση σε αστικές περιοχές με στόχο την μείωση της θερμοκρασίας τους καλοκαιρινούς μήνες μπορεί να μειώσει κατά ένα τρίτο τον αριθμό των θανάτων που συνδέονται άμεσα με τον ζεστό καιρό και με τα κύματα καύσωνα. Τα μοντέλα των ερευνητών έδειξαν ότι αυξάνοντας στο 30% τον αριθμό δέντρων σε μια έκταση μειώνεται κατά 0,4 βαθμούς Κελσίου –κατά μέσο όρο– η κατά τόπους θερμοκρασία στη διάρκεια των θερινών μηνών, αναφέρουν οι επιστήμονες στην επιθεώρηση «The Lancet».

Από τους 6.700 πρόωρους θανάτους που αποδίδονται στις υψηλότερες θερμοκρασίες σε 93 ευρωπαϊκές πόλεις στη διάρκεια του 2015, το ένα τρίτο θα μπορούσε να έχει αποφευχθεί, σύμφωνα με τους επιστήμονες. Σήμερα, κατά μέσο όρο, μόλις κάτι λιγότερο από 15% αστικού περιβάλλοντος στην Ευρώπη καλύπτεται από κάποιο είδος πρασίνου. Η μελέτη είναι η πρώτη που προβάλλει τον αριθμό των πρόωρων θανάτων εξαιτίας των υψηλότερων θερμοκρασιών στις πόλεις, οι οποίοι θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί από μεγαλύτερη δενδροφύτευση, λέει ο επικεφαλής της, ο Ταμάρ Ιούνγκμαν, ερευνητής του Ινστιτούτου Παγκόσμιας Υγείας της Βαρκελώνης.

«Ήδη γνωρίζουμε ότι οι υψηλές θερμοκρασίες σε αστικά περιβάλλοντα συνδέονται με αρνητικά αποτελέσματα υγείας, όπως η καρδιοαναπνευστική ανεπάρκεια, η νοσηλεία και ο πρόωρος θάνατος», αναφέρει ο ίδιος σε ανακοίνωσή του. «Ο στόχος μας είναι να πληροφορήσουμε αυτούς που παίρνουν τις αποφάσεις και χαράσσουν πολιτική σε τοπικό επίπεδο για τα οφέλη της στρατηγικής ενσωμάτωσης πράσινων υποδομών στον αστικό σχεδιασμό προκειμένου να προωθηθούν τα πιο βιώσιμα, ανθεκτικά και υγιή αστικά περιβάλλοντα», προσθέτει.

Οι πόλεις καταγράφουν υψηλότερες θερμοκρασίες σε σχέση με τα περιβάλλοντα προάστια ή με την εξοχή εξαιτίας των επιπτώσεων της αποκαλούμενης αστικής θερμικής νησίδας. Αυτή η πλεονάζουσα θερμοκρασία προκαλείται κυρίως από την έλλειψη βλάστησης, από τις εξατμίσεις των κλιματιστικών συστημάτων μαζί με μαύρη άσφαλτο και με κατασκευαστικά υλικά που εγκλωβίζουν την θερμότητα. Η κλιματική αλλαγή έχει ήδη εντείνει το πρόβλημα. Τον περασμένο χρόνο η Ευρώπη έζησε το θερμότερο καλοκαίρι στα χρονικά και τον δεύτερο θερμότερο χρόνο.

Οφέλη για την υγεία

Οι καύσωνες ανά τον κόσμο καταρρίπτουν ύψη ρεκόρ και τις τελευταίες δεκαετίες έχει αυξηθεί η διάρκειά τους. Σήμερα, το κρύο εξακολουθεί να προκαλεί περισσότερους θανάτους στην Ευρώπη από την ζέστη. Αλλά τα κλιματικά μοντέλα προβάλλουν ότι οι ασθένειες και ο θάνατος που συνδέονται με τις υψηλές θερμοκρασίες θα αποτελούν μεγαλύτερο βάρος για τις υπηρεσίες υγείας εντός μιας δεκαετίας. «Αυτό γίνεται όλο και πιο επείγον καθώς η Ευρώπη βιώνει περισσότερες διακυμάνσεις ακραίων θερμοκρασιών που προκαλούνται από την κλιματική αλλαγή», εξηγεί ο Ιούνγκμαν. Οι ερευνητές εκτίμησαν τα ποσοστά θνησιμότητας για ανθρώπους άνω των 20 ετών μεταξύ του Ιουνίου και του Αυγούστου του 2015, που αναλογούν σε 57 εκατομμύρια κατοίκους συνολικά.

Τα δεδομένα αυτά αναλύθηκαν σε σχέση με τον ημερήσιο μέσο όρο θερμοκρασίας στις πόλεις σε δύο σενάρια μοντελοποίησης. Το πρώτο συνέκρινε τη θερμοκρασία της πόλης με και χωρίς αστική θερμική νησίδα. Το δεύτερο προσομοίωσε την πτώση της θερμοκρασίας αν αυξανόταν η παρουσία των δέντρων στο 30%. Κατά μέσον όρο, η θερμοκρασία στις πόλεις ήταν κατά 1,5 βαθμό υψηλότερη το καλοκαίρι του 2015 σε σχέση με την επαρχία. Η πόλη με την μεγαλύτερη διαφορά θερμοκρασίας (4,1C) ήταν η Κλουζ-Ναπόκα της Ρουμανίας. Σε όλες τις πόλεις, το 75% του συνολικού πληθυσμού ζει σε περιοχές τουλάχιστον κατά ένα βαθμό θερμότερες, ενώ το 20% σε θερμοκρασίες τουλάχιστον δύο βαθμούς υψηλότερες.

Συνολικά πόλεις με τα μεγαλύτερα ποσοστά θανάτων που συνδέονται με τις υψηλές θερμοκρασίες βρίσκονταν στη νότια και ανατολική Ευρώπη. Παλαιότερες μελέτες έδειξαν ότι οι πράσινοι χώροι μπορεί να έχουν επιπλέον οφέλη για την υγεία όπως η μείωση των κρουσμάτων καρδιαγγειακών προβλημάτων, άνοιας και κακής ψυχικής υγείας, ενώ βελτιώνουν και τις γνωστικές λειτουργίες στα παιδιά και στους ηλικιωμένους.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ